Vietnam Report lần đầu tiên công bố Bảng xếp hạng VIX50 -Top 50 Công ty Đại chúng Uy tín và Hiệu quả

Vietnam Report lần đầu tiên công bố Bảng xếp hạng VIX50 – Top 50 Công ty Đại chúng Uy tín & Hiệu quả năm 2021. Những doanh nghiệp trong VIX50 không chỉ thể hiện sự vượt trội về sức mạnh tài chính và truyền thông, mà còn thể hiện tiềm năng tăng trưởng, mức độ phát triển bền vững, chất lượng quản trị và vị thế trong ngành. Đâu là các chiến lược dành cho các doanh nghiệp VIX50 để nâng cao thương hiệu – hiệu quả kinh doanh – phát triển bền vững trong thời kỳ bình thường tiếp theo?

Top 50 Công ty Đại chúng Uy tín và Hiệu quả năm 2021 (VIX50) – Những doanh nghiệp vượt trội về sức mạnh tài chính và truyền thông

Những doanh nghiệp trong top 50 Công ty Đại chúng Uy tín và Hiệu quả không chỉ thể hiện sự vượt trội về sức mạnh tài chính và truyền thông, mà còn thể hiện tiềm năng tăng trưởng, mức độ phát triển bền vững, chất lượng quản trị và vị thế trong ngành. Tại thời điểm cuối tháng 5, vốn hóa của 50 công ty đại chúng trong bảng xếp hạng của Vietnam Report chiếm trên 60% của toàn thị trường, ROE năm 2020 trung bình đạt 16,82%, tốc độ tăng trưởng kép của doanh thu và lợi nhuận trung bình 5 năm đạt tương ứng lần lượt là 11,99% và 17,17%. Trong danh sách của VIX50, có 27 công ty đạt vốn hóa trên một tỷ USD, 21 công ty đạt doanh thu trên 1 tỷ USD, và 36 công ty đạt lợi nhuận trên 1.000 tỷ đồng. Kết quả này cho thấy sức mạnh nội tại, khả năng thích ứng và sẵn sàng đón nhận những cơ hội khi đại dịch đi qua của các doanh nghiệp trong top 50 Công ty Đại chúng Uy tín và Hiệu quả.

Do đặc thù ngành hàng thì nhóm ngành ngân hàng chiếm nhiều cái tên nhất với 12 cái tên trong top 50. Bên cạnh đó là nhóm ngành bất động sản (9), sản xuất thực phẩm (6), dịch vụ tài chính (4), hóa chất (4), xây dựng và vật liệu xây dựng (3). Trong danh sách này, Vingroup là quán quân về doanh thu, còn Vinhome là quán quân về lợi nhuận. Xét về hiệu quả sinh lời ROE thì Nam Tân Uyên là doanh nghiệp đứng đầu, tiếp đó là Vicostone và Cao su Phước Hòa. Các tên tuổi như Vinhomes (VHM), Tienphongbank (TPB), VIBbank (VIB), Thế giới số (DGW), Thành Thành Công – Biên Hòa (SBT), Chứng khoán Sài Gòn – Hà Nội (SHS), Chứng khoán Vndirect (VND), Tập đoàn Hòa Phát (HPG), Bất động sản Phát Đạt (PDR), MBbank (MBB) thuộc nhóm doanh nghiệp có tốc độ tăng trưởng kép về doanh thu giai đoạn 2016-2020 cao nhất thị trường (trên 20%).

Trong danh sách 50 công ty đại chúng uy tín và hiệu quả, top 10 doanh nghiệp đứng đầu đã có 06 doanh nghiệp thuộc nhóm ngành ngân hàng, cho thấy khả năng tăng trưởng vượt trội của nhóm ngành này so với thị trường chung (tăng trưởng lợi nhuận sau thuế trung bình ngành ngân hàng trong quý I/2021 đạt hơn 120%). Mặc dù quý I/2020 là thời điểm mà đại dịch Covid-19 mới bắt đầu bùng phát trên thế giới nhưng ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế Việt Nam ở thời điểm đó chưa rõ ràng, một loạt các ngân hàng lớn vẫn giữ được mức tăng trưởng hàng quý ấn tượng xuyên suốt từ 2018 đến thời điểm quý I/2020 như Vietinbank, Vietcombank… Việc tăng trưởng lợi nhuận của quý I/2021 so với quý I/2020 cho thấy các ngân hàng đang ổn định dần hoạt động kinh doanh sau 1 năm đối mặt với đại dịch và có thể sẽ dần quay trở lại xu thế tăng trưởng cũ đã bị đứt mạch từ năm 2020.

Trong bối cảnh nền kinh tế Việt Nam đang dần phải thích nghi với trạng thái “bình thường tiếp theo”, các công ty đại chúng trong VIX50 cần phải tiếp tục cân bằng chiến lược tối ưu hóa chi phí đồng thời chuyển hướng đầu tư cho các yếu tố giúp tăng trưởng trong bối cảnh mới. Đây cũng chính là thời điểm thích hợp để rà soát lại các lĩnh vực ưu tiên và tìm kiếm sự khác biệt trong chuỗi giá trị và vận hành doanh nghiệp theo những phương thức mới để giữ vững được uy tín thương hiệu, nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh và phát triển bền vững cho các doanh nghiệp VIX50 trong thời kỳ bình thường tiếp theo.

Để phù hợp với quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam hiện nay, cũng như góp phần tạo ra những doanh nghiệp lớn, đủ tầm dẫn dắt quá trình phát triển, tăng sức thu hút với các nhà đầu tư nước ngoài hơn nữa, rõ ràng đã đến lúc phải tính đến chất lượng của công ty đại chúng thông qua một bộ chỉ số đo lường sức bật của các công ty này. Một bộ chỉ số đo lường và đánh giá bức tranh tổng thể về Doanh nghiệp đại chúng, phản ánh trực tiếp các vấn đề nghị sự của nhóm doanh nghiệp đại chúng này, như VIX50, trong tương lai có thể là là giá trị thương hiệu vô hình đối với doanh nghiệp, nhất là các Doanh nghiệp trong Bảng xếp hạng Top 50 công ty Đại chúng Uy tín và Hiệu quả, quảng bá hình ảnh của doanh nghiệp đại chúng Việt Nam đối với nhà đầu tư quốc tế. Ngoài ra đây cũng là cơ sở để các doanh nghiệp thuộc VIX50 ý thức hơn về nghĩa vụ công bố thông tin, minh bạch, phấn đấu trong hoạt động sản xuất – kinh doanh để giữ vững vị thế của mình.

Toàn cảnh thị trường. Nguồn: Vietnam Report

27 Doanh nghiệp vốn hoá tỉ đô trong danh sách VIX50 năm 2021

Tổng hợp VIX50. Nguồn: Vietnam Report

Điểm quản trị công ty Đại chúng. Infographic: Vietnam Report

Chiến lược dành cho các doanh nghiệp VIX50 để nâng cao thương hiệu – hiệu quả kinh doanh – phát triển bền vững trong thời kỳ bình thường tiếp theo

Trải qua 2 năm đối phó với sự khắc nghiệt từ đại dịch Covid-19, các doanh nghiệp đều đã có những kinh nghiệm và bài học riêng để thích ứng với thời kỳ khủng hoảng và đầy biến động này. Hiện nay, đại dịch vẫn đang diễn biến hết sức phức tạp trên phạm vi toàn cầu, ảnh hưởng mạnh mẽ tới nhiều lĩnh vực ngành nghề và cả nền kinh tế. Đỉnh dịch tại Việt Nam vẫn chưa thể xác định, tuy nhiên, có thể chắc chắn rằng Covid-19 đã và đang thay đổi thói quen người tiêu dùng trên toàn cầu trong đó có Việt Nam – từ quan điểm về giá trị, hành vi, cho tới cách họ chi tiêu. Hơn nữa, những năm trở lại đây, sự lan tỏa của cuộc cách mạng 4.0 trên thế giới đã tạo ra những áp lực càng tăng cho doanh nghiệp Việt về nỗi lo của sự tụt hậu trên thị trường, hay sự kém hiệu quả của các cấu trúc tổ chức ma trận truyền thống còn nhiều tính phức tạp. Trước bối cảnh này, doanh nghiệp Việt cần phải có sự chuyển mình liên tục để thích ứng với môi trường mới, mô hình kinh doanh mới, đánh giá lại các chiến lược cũng như xác định lại vị thế trên thị trường để có thể phát triển trong dài hạn.

Danh sách VIX50 năm 2021 có phần lớn doanh nghiệp là những tên tuổi trên thị trường, không chỉ dẫn đầu về năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực hoạt động mà còn trong cả nền kinh tế. Tuy nhiên, nhìn về tương lai, để cải thiện khả năng phát triển hơn nữa thì không chỉ những doanh nghiệp VIX50 mà cả các doanh nghiệp khác đều cần phải “biết mình biết ta” bằng cách xác định doanh nghiệp mình ở đâu và đại diện cho điều gì; từ đó, thiết lập tốc độ và nhịp độ vận hành; mở rộng vốn hiểu biết, sáng tạo và tìm kiếm những ý tưởng mới để có thể “trăm trận trăm thắng”.

9 chìa khoá nền tảng giúp các Doanh nghiệp đại chúng bứt tốc trong tương lai

Củng cố danh tiếng của doanh nghiệp thông qua việc tăng cường bản sắc riêng

Trong thời kỳ bình thường mới, các doanh nghiệp có bản sắc riêng, tạo được dấu ấn mạnh mẽ và hoạt động gắn kết với tiêu chuẩn ESG (môi trường, xã hội, quản trị) sẽ tạo dựng được vị thế trên thị trường. Các doanh nghiệp có tâm thế sẵn sàng cho tương lai thực hiện tăng cường bản sắc của mình bằng cách: hiểu rõ mục đích hoạt động của tổ chức; biết cách tạo ra giá trị và lý do tại sao họ là duy nhất; xây dựng một nền văn hóa doanh nghiệp khác biệt để thu hút và giữ chân nhân tài.

• Tuyên bố và giữ vững lập trường về tầm nhìn, sứ mệnh, mục đích hoạt động

Khi tập trung vào trọng tâm của công việc, mục đích hoạt động sẽ giúp mọi người điều hướng sự không chắc chắn, đồng thời khơi dậy những cam kết và thậm chí tiết lộ những khía cạnh tiềm năng chưa được khai thác của thị trường. Các doanh nghiệp sẵn sàng cho tương lai phải trình bày rõ ràng lý do tại sao họ tồn tại, đại diện cho điều gì, đóng góp như thế nào cho xã hội; cũng như sẽ thông báo về các mục đích và lựa chọn kinh doanh của mình để làm chất kết nối với nhân viên, các bên liên quan khác. Ngay từ đầu, doanh nghiệp nên lắng nghe sâu sắc tâm tư, nguyện vọng của các bên liên quan; đồng thời đưa ra những cam kết đi kèm có giá trị lâu dài trên 10 năm, gắn với những tiêu chuẩn ESG và cần đảm bảo những cam kết này được thực hiện. Cũng có thể, 5 năm một lần, doanh nghiệp hướng tới việc áp dụng những công nghệ xanh-song hành với tiến bộ xã hội để củng cố thêm niềm tin về doanh nghiệp trên thị trường. Bằng cách tiếp cận này, doanh nghiệp có thể chuyển những mục đích dài hạn thành một tập hợp các mục tiêu ngắn hạn có tính thực tế cao hơn.

• Xây dựng chiến lược thực hiện chi tiết

Những thách thức lớn trong thời đại ngày nay như biến đổi khí hậu, bất bình đẳng giàu nghèo, thất nghiệp, hay đạo đức trong kinh doanh …, khiến các doanh nghiệp (đặc biệt doanh nghiệp lớn) được kỳ vọng sẽ có những cống hiến mới để giải quyết các vấn đề xã hội và nhu cầu của con người. Như vậy, quá trình xây dựng chiến lược thực hiện của doanh nghiệp cần phải làm rõ từng hạng mục công việc và sáng kiến ​​cần thiết để hoàn thành các mục đích đã nêu. Những giá trị được tạo ra và cách thức tạo ra những giá trị ấy là cốt lõi trong lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần tìm ra những “điểm ngọt” để đầu tư – là nơi giao thoa giữa mục đích, văn hóa của tổ chức với giá trị cốt lõi của nền kinh tế, cũng như cần chú trọng giải quyết các vấn đề liên quan tới trách nhiệm xã hội (CSR). Quá trình tạo ra các giá trị nên được quản lý chặt chẽ ở cấp độ dự án bằng cách đơn giản hóa hệ thống vận hành đa cấp bậc, trao quyền cho các phòng ban hoặc đội nhóm làm việc, đồng thời cung cấp cho họ sự minh bạch về mục tiêu và quyền tự chủ; từ đó, họ sẽ tự định hướng năng lực của mình để thực hiện công việc được giao. Đồng thời, các nhà lãnh đạo nên xác định các vị trí quan trọng và đảm bảo rằng nhân tài được lựa chọn phù hợp cho từng vị trí.

• Sử dụng văn hóa doanh nghiệp làm “vũ khí bí mật”

Văn hóa doanh nghiệp, được ví như xương sống của tổ chức, giúp thúc đẩy quá trình hoạt động bền vững theo thời gian. Văn hóa doanh nghiệp cần được thể hiện thông qua hành vi từ cấp độ tổ chức đến từng cá nhân, gắn với những giá trị cụ thể để có thể quan sát được. Ví dụ: văn hóa tập trung vào thực thi, các cam kết ngắn hạn – dài hạn, môi trường làm việc, hay quan tâm tới những vấn đề liên quan với trách nhiệm xã hội, quyền lợi nhân viên… Văn hóa doanh nghiệp sẽ thu hút những tài năng phù hợp, có khả năng dung hòa và phát triển trong môi trường kinh doanh của doanh nghiệp để từ đó có thể gia tăng giá trị, tăng cường hiệu suất hoạt động và đạt được những mục đích chung.

Tái cấu trúc và tối ưu hóa bộ máy vận hành để đạt được tốc độ khi ra quyết định

Cuộc khủng hoảng Covid-19 và Cách mạng công nghiệp 4.0 đã khiến yếu tố tốc độ trở thành ưu tiên hàng đầu của nhiều doanh nghiệp, nhằm chống lại khả năng tiệm cận ranh giới bị đào thải trên thị trường. Các mô hình vận hành thời kỳ mới cần phải nhanh chóng, linh hoạt và đơn giản hóa hơn để có thể tạo ra một mạng lưới các nhóm nhân viên làm việc năng động, được trao khả năng quyết định để tìm ra các nguồn giá trị mới.

• Đơn giản hóa hệ thống vận hành đa cấp bậc bằng mô hình “chuỗi xoắn ốc”

Khi cấu trúc ma trận truyền thống khiến sự vận hành trong doanh nghiệp bị rối loạn, và khó có thể giải quyết những vấn đề phức tạp ngày càng tăng của thị trường thì mô hình “chuỗi xoắn ốc” đơn giản hơn đã trở thành một sự lựa chọn thay thế. Mô hình “chuỗi xoắn ốc” giúp các nhà lãnh đạo xác định được rõ vai trò của quá trình đánh giá hiệu quả và hiệu suất lao động; từ đó giúp doanh nghiệp điều hướng để thích nghi và khai thác cơ hội ở thị trường mới. Trong mô hình này, các nhiệm vụ quản lý truyền thống được chia thành hai “dòng” (giống cấu trúc ADN), hoạt động song song nhưng riêng biệt – gần như ngang nhau về quyền lực và thẩm quyền, nhưng về cơ bản thì khác nhau. Một dòng tập trung vào phát triển con người và thúc đẩy quá trình hoàn thành xuất sắc công việc được giao; dòng còn lại tập trung vào các ưu tiên cho doanh nghiệp (bao gồm giám sát công việc hàng ngày của nhân viên), tạo ra giá trị, giúp mang lại trải nghiệm đầy đủ và thỏa mãn nhất cho khách hàng. Để thiết lập mô hình chuỗi xoắn ốc thành công, doanh nghiệp cần tập trung xây dựng thị trường nội bộ tiềm năng, kế hoạch phải minh bạch hiệu quả, đảm bảo trách nhiệm rõ ràng và cân bằng hiệu suất giữa hai “dòng”.

• Tăng tốc độ và chất lượng của việc ra quyết định

Cuộc khủng hoảng Covid-19 đã buộc các công ty phải “tăng tốc” trong việc đưa ra quyết định khi cần thiết bằng cách (i) Phân đoạn các quyết định và ủy quyền trong việc đưa ra những quyết định cho các cấp thấp hơn của tổ chức, đi kèm với đó là phải có quá trình huấn luyện và cung cấp cho họ không gian an toàn nếu chẳng may có sai lầm xảy ra; (ii) Tìm hiểu nguyên nhân gốc rễ của những cạm bẫy trong quá trình đưa ra quyết định; (iii) Đảm bảo đồng thời cả tốc độ, chất lượng cũng như có cam kết thực hiện các quyết định một khi chúng được đưa ra, đặc biệt là giữa những người chịu trách nhiệm cuối cùng. Khi bước sang giai đoạn bình thường tiếp theo, các doanh nghiệp phải xem xét lại các nguyên lý cơ bản của tổ chức để tránh đưa ra những quyết định phức tạp và có thể gây tốn kém cho doanh nghiệp.

• Trọng dụng và quản lý hiệu quả nguồn lực lao động chất lượng cao

Sự thay thế công việc bằng những công cụ tự động hóa và được hỗ trợ bởi các nền tảng công nghệ đang trở nên phổ biến hơn trên thế giới. Tuy nhiên, vẫn tồn tại sự khan hiếm về nguồn lực lao động chất lượng cao và phù hợp với nhu cầu của doanh nghiệp. Hiện nay, việc tái phân bổ nguồn lực chất lượng vào những khu vực tạo ra giá trị cao cho doanh nghiệp đang được đẩy mạnh, đồng thời các vấn đề để quản lý nguồn lực này cũng trở thành mối quan tâm hàng đầu trong chiến lược phát triển. Dịch Covid-19 còn mang tới mô hình trao đổi nghề nghiệp – cung cấp miễn phí nền tảng cho các doanh nghiệp tuyển dụng, đào tạo lại hoặc sa thải người lao động không đáp ứng đủ yêu cầu công việc bằng cách ứng dụng kỹ thuật số để khai thác hệ sinh thái việc làm, giải quyết sự chưa hợp lý giữa cung và cầu của thị trường lao động.

Phát triển doanh nghiệp trong tương lai bằng cách mở rộng các hệ sinh thái

Khi khả năng kết nối và tự động hóa ngày càng gia tăng, cũng như kỳ vọng của các thế hệ trẻ ngày một thay đổi thì các doanh nghiệp phải chuẩn bị để có thể thích ứng và phát triển nhanh hơn trong bất cứ hoàn cảnh nào. Doanh nghiệp cần liên tục tương tác, mở rộng và khai thác hệ sinh thái gồm các đối tác bên ngoài ranh giới truyền thống, xây dựng các nền tảng công nghệ với dữ liệu lớn thúc đẩy quá trình đổi mới, đồng thời tăng tốc độ học tập của nhân viên để thúc đẩy các tài năng mà doanh nghiệp cần.

• Mở rộng hệ sinh thái đối tác và hợp tác theo nguyên tắc cộng sinh

Những sự kết nối trên thế giới đang dần phá vỡ ranh giới truyền thống giữa người mua và nhà cung cấp, nhà sản xuất và nhà phân phối, chủ doanh nghiệp và nhân viên. Các nguồn giá trị sẽ liên tục thay đổi, chỉ riêng tốc độ đổi mới công nghệ và mô hình kinh doanh cũng đã khiến cho bất kỳ tổ chức đơn lẻ nào cũng có khả năng tự làm mọi thứ tưởng chừng như không thể trước kia. Trong giai đoạn Covid-19 và thời kỳ bình thường tiếp theo, các doanh nghiệp cần trở lên vượt trội trong việc coi các hệ sinh thái đối tác là phần mở rộng của chính mình để tạo nên mối liên hệ cộng sinh, cùng nhau vượt qua những cú sốc, sáng tạo những giá trị mới và chia sẻ thành công.

• Xây dựng nền tảng công nghệ với nguồn dữ liệu lớn

Với tốc độ thay đổi của thị trường ngày nay, doanh nghiệp có thể đẩy nhanh sự đổi mới bằng cách tung ra các sản phẩm- dịch vụ mới, hay những chương trình mới nhằm thu hút người tiêu dùng quay lại tương tác với doanh nghiệp dựa trên nguồn thông tin chi tiết được thu thập và cá nhân hóa từ nguồn dữ liệu trải nghiệm khách hàng trước đó. Để đạt được như vậy, doanh nghiệp cần có sự phối hợp, thay đổi từ trên xuống dưới theo (i) góc độ nhìn nhận và tiếp cận nguồn dữ liệu; (ii) định hình lại các danh mục đầu tư vào nghiên cứu và sáng tạo đổi mới; (iii) cải thiện khả năng sử dụng công nghệ của nhân viên, và (iv) mở rộng hệ sinh thái kinh doanh bằng cách thiết lập một nền tảng để cộng tác với các đối tác, khách hàng và các công ty khởi nghiệp.

• Nỗ lực thúc đẩy chuyển đổi tư duy tập thể từ “biết tất cả” sang “học tất cả”

Diễn đàn Kinh tế Thế giới gần đây đã tuyên bố tình trạng khẩn cấp về việc đào tạo lại lực lượng lao động, điều này xảy ra khi hơn một tỷ việc làm trên thế giới phải đối mặt với sự chuyển đổi bởi công nghệ. Đại dịch chỉ làm tăng mức độ cấp thiết của việc củng cố kỹ năng, đào tạo lại nguồn lao động hay quản lý lực lượng lao động theo những cách mới để bắt kịp với tốc độ chuyển đổi số hiện nay. Thúc đẩy quá trình học tập nên dựa trên tư duy phát triển và trí tò mò của mỗi cá nhân, thông qua quá trình thực hành liên tục và có chủ đích để dần hình thành lên những phản xạ, đồng thời liên tục cập nhật những phản hồi từ môi trường xung quanh.

Thách thức luôn đi kèm với cơ hội. Khi doanh nghiệp chuyển đổi từ tư duy đối phó sang cạnh tranh thì sẽ nắm bắt được những thời cơ để liên tục thử nghiệm, sẵn sàng đón nhận thất bại, học hỏi và phát triển hơn nữa trong tương lai.